MONA LISA Buruk bir
tebessümün kısa hikayesi
Kitap – Sergi
23 Ekim – 17 Kasım
2013
basın bülteni
Kitabın ilk izdüşümü, bir köy berberindeki duvarda asılı
duran, Hayat mecmuasının orta sayfasından alınıp çerçeveletip asılmış MONA
LISA’nın resmidir.
İlk soru şudur: Köy
berberinde Mona Lisa’nın ne işi var?. Zaten fikri gıdıklayan da bu
olmuştur.
Sonrasında 2. akla gelen, Mona Lisa’nın sanat tarihine geçen
meşhur gülümsüyor mu, somurtuyor mu?
ikilemidir.
Kitap tamamen bu gülümsemenin ya da ikilemin anlamını
çözmeye çalışan kurgusal bir hikayeden oluşur. Kurgusal olarak gerçeği aramak,
fakat bunu yaparken sanatçının kendine özgü ironik bakış açısıyla bunu ele
almasıdır. Kitapta Mona Lisa, Leonardo da Vinci dışında 3. bir hayali kahraman,
dişçi Lanzi vardır. Lanzi karakteri aslında, serginin bel kemiğidir ve bütün
ironisini o yaratır. Çünkü, bu hayali kahramana yüklenilen sıfat güçlüdür.
Aslında berberdir.
Kitabın görsellikleri ve sergideki 3 boyutlu objelerin hepsi
hayali kahraman Lanzi’ye aittir. Hayali olmakla birlikte, kitapta ve sergide
görülecek olan eserler bir o kadar da gerçektir. Daha doğrusu, sanki hakikaten
böyle bir şahsiyet varmışçasına, bu karakterin o yıllardan kalma (510 yıl önce)
kişisel eşyaları günümüze kadar korunmuş gibidir. Çünkü sergi biraz da bu miş
muş gibi hayal kurmaya davet etmektedir.
Kitaptaki hayali kahraman Lanzi’nin berber olması
(berber-dişçi) kitabın çıkış noktası olan köy berberindeki Mona Lisa’nın resmi
ile karmaşık bir ilinti içermemektedir.
Tüm bunların dışında kitabı ve sergiyi zenginleştiren farklı
bir bakış açısı daha vardır.
Kitap aynı zamanda 510 yıl önceki ve bugünkü Floransa ve
Toscana bölgesinin flora ve faunasından anektodlar içerir. (foto alt yazıları
gibi) Fakat aynı zamanda altı çizilmese de bu Toscana bölgesine yapılan
turistik bir seyahatin küçük gözlem ve görsel notlarını da içerir. (Hotel
Paris’in penceresinden Capelle Medicee’nin kubbe fotosu vs. gibi)
Kitap geçmişte yaşanmış bir olayı, ya da sanat tarihine
geçen bir resmin yapılışı öncesi (sabahtan öğlene kadarki geçen bir zaman
dilimini anlatır) senaryosu gibi düşünülmüştür.
Kitapta her ne kadar Floransa İstanbul baş harflerinden
oluşan Fİ tarihi gibi bir yaklaşım biçimleri olsa da iki şehir arasında konuyla
ilgili herhangi bir anlatım ve bağ yoktur. Sadece kelime oyunuyla yapılan bir
espridir. Çünkü olay Floransa’da geçmektedir. (510 yıl önce) 510 yıl sonra,
kitap-sergi’nin sanatçısı bunu İstanbul’a taşır ve sergisini tasarlar. Özetle
bu sergi-kitap kitabın ana fikrini oluşturan Mona Lisa’nın gülümsemesinin ya da
somurtmasının kararsızlığını ironik bir kurguyla anlatır. Belki biraz
gülümsemeye davet eden biraz düşündüren ve biraz da şaşırtan (hayali kahraman
Lanzi’nin dünyasında, sanki günümüze kadar kalmış hatıralarını sergide görmek
gibi) bir gerçeklik taşımaktadır.
Sergi-kitap aynı zamanda gerçek bir sanat eseri, eserlerinin
sanki bir müze tarafından sergileniyormuş hissi verecek bir düşünceyle
tasarlanmıştır. Tıpkı bir müzeden çıktıktan sonra müze shop’a uğrayıp sergi
konseptiyle ilgili hatıra eşyalar vs. vb. gibi unsurlar da sergiye ayrı bir tat
katması düşünülmüştür.
Galeri SELVİN
Arnavutköy Dere Sok. No:3 Arnavutköy,Beşiktaş/İstanbul
Tel: +90 212 263 74 81